Page 212 - The 10th Graduate Integrity Conference Proceeding
P. 212
ื
ื
ื
่
็
ํ
สวรรคตทําใหทางเมองเชยงทอง (หลวงพระบาง) ขาดผูนา พระเจาไชยเชษฐาธิราชจึงเสดจกลับลงมาเพอปกครองเมอง
ี
ึ
ึ
ุ
ั
เชยงทอง จากเหตการณดงกลาวจงสะทอนใหเหนถงความสัมพนธของผูคนในดนแดนแถบน และยอมมผลตอการสรางงาน
ี
ี
ี
ั
ิ
็
้
ิ
ศลปกรรม
ั
ั
ิ
่
ี
ิ
ี
ื
ุ
่
เมอพจารณาเปรยบเทยบงานจตรกรรมทีใชตกแตงสิม (พระอุโบสถ) วดเชียงทองในปจจบน จะพบวา
่
ี
ี
มบางสวนทคลายคลึงกนและมบางประเดนทมีความแตกตางกนกบงานในสกลชางลานนาในชวงเวลาพทธศตวรรษที 24
่
ั
ั
ั
ี
่
ุ
ี
็
ุ
ุ
็
่
ื
ี
ี
ี
ุ
่
่
ู
ี
ี
ิ
โดยสวนทมความคลายคลึงงานในสกลชางลานนาในชวงเวลาพทธศตวรรษท 20-24 กคอการใชรปแบบจตรกรรมทมลักษณะ
่
ั
ํ
ํ
ํ
ิ
ี
้
ึ
ํ
ิ
้
้
เปนงานสีนําเกยงตดคาปว (ลงรกปดทองคาเปลว) และ สีนาหางตดคาปว (ยางไมสีแดงติดทองคาเปลว) ซงในงานสกุลชาง
ํ
ื
ํ
ั
ลานนาเรียกวา “ลายคํา” โดย “ลายคา” หรอเทคนคการใชรก หรอยางไม ทาเปนสีพนและปดทบดวยทองคาเปลวใหเกด
ื
้
ื
ิ
ิ
ํ
ั
ิ
ั
ิ
ลายนี นกประวตศาสตรศลปะหลายทานเชอวา เปนเทคนคทไดรบมาจากประเทศจน ซงมหลกฐานงานหตถกรรมลงรักปดทอง
ั
ี
ี
ั
้
ี
ึ
่
ื
่
ิ
ั
่
ั
ุ
ี
ุ
ิ
ชนทเกาทสดไดพบในประเทศจน และมอายในราว 700 ป กอนครสตกาล (สุรพล ดารหกล, 2544, น. 20) และงานลงรักปด
่
้
ํ
ี
ี
ิ
ี
ิ
ุ
่
ื
็
่
้
้
ิ
ทองนีกแพรกระจายไปในหลายพนท เชน เวยดนาม ญปน ไทย และ พมา นอกจากในเรืองเทคนิคในการสรางงานจตรกรรม
ี
่
ุ
ี
่
ี
่
ุ
ี
่
ี
ั
รปแบบของการผูกลายกมีสวนทคลายคลึงกบงานในสกลชางลานนา สําหรับในสวนทแตกตางจากงานจตรกรรมฝาผนงของสิม
ิ
ู
็
ั
ิ
ั
ํ
ั
(พระอโบสถ) วดเชยงทอง กบงานจตรกรรมฝาผนงสกลชางลานนาในชวงเวลาพทธศตวรรษท 20-24 คอ ทาจตรกรรมเทคนค
ิ
ิ
ื
ั
ุ
ี
ุ
ุ
่
ี
ึ
ุ
ี
่
ิ
่
ํ
ลายคา “แสดงเปนเรอง” โดยเมอศกษาจากงานวจยของ สุรพล ดารหกล ทศกษา “งานศลปะลายคําประดับอาคารทาง
ึ
ิ
่
ิ
ั
ื
ํ
ื
ุ
ี
่
่
ี
่
ึ
่
ุ
ศาสนาลานนาในระหวาง พทธศตวรรษท 20-24” ทศกษาอาคารทางศาสนาทีสรางในระหวางพทธศตวรรษที 20-24 และ
ยงคงสภาพของงานจิตรกรรมฝาผนงแบบลายคาดงเดมจานวน 8 แหง พบวาโดยสวนมากการตกแตงจะเปนการใช “ลาย”
ั
ิ
ั
ํ
่
ั
ํ
้
ุ
ู
่
ื
ํ
์
ี
ื
ี
่
่
ื
เชน ลายหมอนาปรณฆฎะ ลายตนโพธิ ลายรูปสัตว ลายรปเทวดาฯ ทเปนเรองราวคอเรอง “อดตพทธ” ซงแสดงเปนภาพ
ู
ึ
่
ุ
ึ
้
ู
่
ั
่
ึ
่
ี
ํ
พระพทธเจาในอดีตเรียงกน ในรปแบบตาง ๆ ในการตกแตงอาคาร ซงเปนลายทีมลักษณะ “ซา ๆ” (Repetition) ซงแตกตาง
ั
ี
ุ
ิ
ี
ุ
่
ิ
ื
้
จากงานจตรกรรมฝาผนังของสิม (พระอโบสถ) วดเชยงทอง ทแสดงเปนเรองราวทังจาก ทศชาต พทธประวัต และนทาน
่
ิ
ิ
ุ
ี
ื
่
ั
พนบาน สาเหตดงกลาวนาจะมาจากรูปแบบของเทคนคในการสรางภาพจิตรกรรมทใชจากการตดแมแบบดวยกระดาษ ตาม
ั
้
ิ
ึ
ั
ี
ั
่
ึ
ี
้
่
ํ
ื
ั
่
ื
ี
ี
ขนาดสัดสวนทกาหนด แลวแปะลงบนพนฝาผนงทมสของยางไมหรือรกทารองพนผนงแลวจงปดทองคาเปลว ซงเปนเทคนคท ี ่
้
ํ
ิ
้
ื
ํ
เออตอการทาลวดลายทมีลักษณะ “ซา ๆ” (Repetition) แตสําหรบงานจิตรกรรมฝาผนังของสิม (พระอุโบสถ) วดเชียงทอง
ั
ํ
ั
ี
้
่
ั
ี
ู
ั
ึ
่
ึ
ถงแมจะใชเทคนครปแบบเดยวกน แตโดยสวนมาก “ลาย” จะทาเฉพาะผนง และเฉพาะเรอง จงไดวา เปนเอกลักษณทสําคญ
ื
ั
่
ี
ํ
ิ
ิ
ี
ั
ุ
ั
ของงานจตรกรรมฝาผนงของสิม (พระอโบสถ) วดเชยงทอง
่
ุ
ี
ี
ิ
5.2 การใชโครงสของจิตรกรรมฝาผนังทตกแตงภายในของสม (พระอโบสถ)
ี
วดเชียงทอง เมองหลวงพระบาง สีทมการใชสีมากทีสุด คอ สีดา สีทอง และสีแดง เมอนาสี ดงกลาวมา
ั
ื
ื
ื
ั
่
่
่
ํ
ํ
ี
ี
ั
ั
ี
่
ั
ุ
ี
ั
เปรียบเทยบกบแถบสมาตรฐาน ของบรษทสี TOA ทมความใกลเคยงกบสีจตรกรรมฝาผนงภายใน สิม (พระอโบสถ) วดเชยง
ี
ี
ิ
ั
ิ
ี
ทอง มดังน ้ ี
ี
ิ
1. สีดาเปนสทใชเปนพนของภาพจตรกรรม ใกลเคยงกบ รหสสี 3E 8237 TOA Color Palette
ี
้
ื
ี
ํ
ั
ี
ั
ื
ั
่
ี
ี
่
ี
ั
ุ
2. สีทอง เปนสทใชเปนตวภาพและตัวลายในทกเรองและทกลาย ใกลเคยงกบ รหสสี 26B 7902 TOA Color
ั
ุ
Palette
ี
ื
้
ิ
ั
ี
3. สีแดงเปนสทใชเปนพนของภาพจตรกรรม ใกลเคยงกบ รหัสสี 28B 8085 TOA Color Palette
ี
6. ขอเสนอแนะ
ั
ู
ั
ุ
ิ
ั
้
ํ
ึ
ิ
ั
ิ
การทาวจยในครงน ผูวจยมวตถประสงคในการศกษารปแบบของการใชงานจตรกรรมฝาผนงในการตกแตงสิมของวด
้
ี
ี
ั
ั
ิ
เชยงทอง เพอเปนแนวทางการออกแบบปรบปรุงสถาปตยกรรมภายในอาคารสนามบินนานาชาต หลวงพระบาง จากการสรุป
ี
ื
่
ั
ู
ี
ผลการวิจย ผวจยพบวา การใชโครงสี และเทคนิคการสรางงานจตรกรรมฝาผนงทตกแตงภายในของสิม (พระอโบสถ) วดเชยง
ิ
ี
ั
ั
่
ั
ั
ิ
ุ
ุ
ี
ิ
ิ
ทอง เมองหลวงพระบาง เปนศลปะการตกแตงทมจตรกรรมฝาผนง อนเปนเอกลักษณของสกลชางหลวงพระบาง มความ
่
ื
ั
ี
ั
ี
ั
ั
ุ
แตกตางจากงานจิตรกรรมฝาผนง ของประเทศไทย ในสมยอยธยา และรตนโกสินทร โดยมการใชโครงสีในการตกแตงทให
ี
ี
่
ั
้
ี
ั
ี
่
ํ
ั
ั
ํ
ื
่
ั
ี
ึ
ั
ั
ความรูสึกเงยบสงบ ไดใชสีพน คือ สีดา และสีแดง ตดกบสทอง โดยใชสีทองเปนสีตวละคร (Figure) ซงตดกบพนทเปนสีดาอน
ื
้
ิ
้
ํ
ิ
่
ทาใหเกดลักษณะของการเนนทีวางของพืนหลังใหเกดการแยกขาดออกจากภาพตัวละครอยางชัดเจน การใชโครงสี ยงเปนการ
ั
ุ
่
ี
ั
ุ
ํ
ั
แสดงทกษะการบรรจภาพของตวละครและลายลงในพืนทวาง ระหวางสีพนกบ คาปว (ทองคาเปลว) ซงถอเปนคณลักษณะ
ั
้
ื
ื
ํ
้
่
ึ
203
