Page 205 - The 10th Graduate Integrity Conference Proceeding

1. บทนํา
ั

ั
ี

ั
้
ึ
วดเชยงทองสรางขนในป ค.ศ. 1559-1560 (พ.ศ. 2102-2103) ในสมยรชกาลของ พระเจาไชยเชษฐาธิราช

ั
็
ี
ี
่
ิ
ั
ุ
่
ั

ึ
ื
ั
่
ทปกครองอาณาจกรลานชาง ซงตรงกบสมัยสมเดจพระมหาจกรพรรด ในสมยอยธยาของไทย กอนทจะยายเมองหลวง ลงไป


ี
่
ี
ี

ั
ี



้

ั
ั
ื

่
ั
้
ตงทเวยงจนทน โดยพระองคไดโปรดใหสรางวดเชยงทอง ในคราวนนไดมการกอสรางสิมและหอไหว เพอใชในศาสนกิจและ


ื
แสดงถงเปนทตงมนของพระพทธศาสนา และเปนอนุสรณสถานใหแกทาวจนทะพาณิช ตามเรองเลานทานพนเมองหลวง
่
ี
่

ื
ุ
ั
ื
่
ั
้
้
ิ


ึ


ั

ี
พระบาง จากหลักฐานเอกสารหองการมรดก เมืองหลวงพระบาง วดเชยงทอง เปนวดทมความสําคญมากในรปแบบศลปกรรม

ู
ั
ิ
่
ี
ั
ี
ั
ิ
็

ั

ู
ี
ื
ั

ื
ึ

ื
ั

สถาปตยกรรม ของวฒนธรรมลานชางเปนวดประตเมอง มทาจอดเรอดานทศเหนอ สําหรบการเสด็จมาถงและการเสดจ
ิ
่
ี
ี

ั
ี
ั
่
ุ

ั
ประพาสของพระมหากษตรย และยงเปนสถานทนกเดนทางทมีเกยรตทเดนทางโดยเรอจะมาจอด ในปจจบนวดเชียงทอง
ั
่
ิ
ี
ื
ิ
ิ
ั

ิ
ั
ั
ิ
ั
ี

ั
ี
ยงคงความสําคญคอนอกจากในดานประวตศาสตร วดเชยงทองยังมความสมบูรณใน ดานสถาปตยกรรม ดานศลปกรรมภายใน


ื
่

่
ี


วด ดานสภาพทตง ดานแผนผัง และ ความหมายเชงสัญลักษณ ทแสดงใหเหนการผานกระบวนการคดของชาง ในการ
ี
็
ิ
ั
้
ิ
ั
ู

ื
ิ

่

ี
สรางสรรคงานสถาปตยกรรม ทคงอยในสภาพเหมอนเดม
ิ

ี

ั
ี
่
ื
ี
การใชงานจตรกรรมฝาผนงในการตกแตงอาคารในศาสนสถานหรอสถานททใชในการประกอบพิธกรรมตามความ

่

ี
้
ู

่
ั
ิ



่
ิ
ื
ุ
ื
่
ี
ิ
ื
่
ิ
ุ
็
เชอเปนสิงทพบเหนไดตังแตในชวงยคหน และเมอดนแดนสุวรรณภมไดรบศาสนาพทธมาจากประเทศอนเดยและลังกา เมอม ี
่

ั
่
ี
ิ
็
ุ
ื


การสราง ศาสนสถานเพอใชในกจกรรมทางศาสนากจะมการตกแตงผนงภายในใหเกดคณคาทางความงาม เชน การสลัก การ
ิ


่
แกะ การเขยนภาพ ฯ สําหรับการตกแตงภายในศาสนสถานอยางสกุลชางหลวงพระบาง กเปนสกลชางหนึงทมเอกลกษณเนอง

ี
ี
็
ั
ุ
ี
่
่
ื

ี
ั
ั


ั
ี

ดวยจากหนงสือพงศาวดารลาว เมืองหลวงพระบางเปนราชธานแหงแรกของอาณาจกรลานชาง และมสายสัมพนธกบดนแดน
ั
ิ

ั
ี
ิ
ิ
ี
ลานนาของประเทศไทย รปแบบศลปะและสถาปตยกรรมจึงมความละมายคลายคลึงกบศลปะของลานนา แตในขณะเดยวกน
ู

ั
็

ิ

ิ

ู
่

่

ิ
ี
กมการปรับรายละเอยดในบางอยางตามรสนยมและเทคนคของชางพนถนทเปนผสรางสรรค 
ื
้
ี
ี
การปฏิสังขรณงานสถาปตยกรรมของสิมและหอไหว มมาโดยตลอดตามแตละยคสมย การบันทก ครงทสําคญ ในป 
ั
้

ั
ี
่
ั
ึ
ี
ุ
ิ


ี
ิ


ิ
ั
ค.ศ. 1928 (พ.ศ. 2471) โดยเจามหาชวตศรีสวางวงศธรรมกราช ไดประดับประดาตกแตงตดกระจกสีฝาผนงดานหลังสิมและ
ํ
ิ

้

ํ
ั
หอไหว ตดคาปลิว (ทองคาเปลว) บนฝาผนงภายนอกและภายในสิม ออกแบบตกแตงลวดลาย สิมทงดานหนาและดานหลัง
ั

ี
ึ
ั
่

ี
ึ
ิ
ั
่
ขณะเดียวกนงานสถาปตยกรรมแตละประเภทยังมลักษณะรวม ทแสดงถงการพฒนาการและอิทธพลทสงถงกน โครงสีทใช
ี
ั
ี
่
เปนสีจากธรรมชาติเปนเอกลกษณทางวฒนธรรมหลวงพระบางทสืบทอดตอกนมาอยางยาวนาน จนมาถงปจจบนวดเชยงทอง

ึ
ุ

ั

ั

ั
ั
ั
่
ี
ี


ี
ี

ั
ั
่
ั


ไดถอเปนวดทสําคญของประเทศสาธารณรฐประชาธิปไตยประชาชนลาวตลอดมา วดเชยงทองเปนวดทมความสําคญทาง
ั
ี
ี
่
ั
ั
ื


ุ
ึ
ึ
ิ
่
ี
ศลปวฒนธรรม ในดานทแสดงถงสถาปตยกรรมสกลชางหลวงพระบาง มความเหมาะสมในการนาทจะศกษาเพอทาความ
่
ํ
ื
ี
ํ
ี
ั
่
ิ


ิ

เขาใจในลักษณะของรูปแบบ แนวความคดในการสรางสรรคการใชจตกรรมในการตกแตงอนเปนเอกลักษณของงาน
ั

่
ั


ํ
ั
ื
ั
ี
่
ั

สถาปตยกรรมสกุลชางหลวงพระบาง เพอจะนาไปสูการพฒนางานออกแบบรวมสมยทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมของเมือง
หลวงพระบางในอนาคต

ั


ี
ู
ุ
่
รปท 1 ภาพดานหนาสิม (พระอโบสถ) วดเชยงทอง เมืองหลวงพระบาง
ี
ั

ิ
ทมา: ผูวจย (2560)
่
ี
196