Page 65 - The 12th Graduate Integrity Conference Proceeding
P. 65
1. บทนำ
ื
เกลือสมุทรหรอเกลือทะเล คือเกลือที่ไดจากการนำน้ำทะเลมาตากแดดเพื่อใหน้ำทะเลระเหยไป และเหลือผลึกเกลือไว
โดยสันนิษฐานวามีการทำนาเกลือมาตั้งแตสมัยอยุธยา โดยเริ่มตนที่บางโทรัด เมืองสมุทรสาคร (วีระศักดิ์ จันทรสงแสง, 2550)
่
ึ
่
ั
ึ
้
็
ซงเปนตนแบบการทำนาเกลือสมทรใหกับพืนทีอน ๆ การทำนาเกลือแสดงใหเหนถงความสัมพนธระหวางมนุษยและธรรมชาติ เปน
่
ื
ุ
พัฒนาการของสังคมมนุษยและการตั้งถิ่นฐานผานกาลเวลาภายใตอิทธิพลของขอจำกัดทางกายภาพ ซึ่งจะตองใชความร ู
ี
ุ
ู
่
ั
ุ
ความสามารถ ทไดรบจากประสบการณ การสังเกต และการลองผิดลองถูกของบรรพบรษ ซงไดถกถายทอดสูลูกหลานดวยการบอก
ึ
่
เลาและถือปฏิบัติสืบและพัฒนาตอ ๆ กันมาจนเกิดเปนพื้นที่ที่มีคุณคาทั้งทางดานนามธรรม เชน วิถีชีวิต ประเพณี เปนตน และ
ดานรูปธรรม เชน นาเกลือ สถาปตยกรรม เปนตน
ปจจบนแหลงผลิตเกลือสมทรทสำคญของประเทศไทย มอย 3 จงหวด คอ เพชรบรี สมุทรสาคร สมทรสงคราม ซงจงหวด
ุ
ั
ั
ี
่
ู
ั
ั
ั
ื
ั
ุ
ุ
ี
่
ึ
ุ
เพชรบุรีมีพื้นที่ทำนาเกลือสมุทรมากที่สุดของประเทศ โดยมีพื้นที่ประมาณ 32,000 ไร ซึ่งมีแนวโนมที่จะลดลง เนื่องจากการ
่
ี
ี
ประกอบอาชพนาเกลือประสบปญหาราคาผลผลิตตกต่ำ การเพมขนของคูแชง และขอจำกดดานฤดกาลไมทสามารถทำนาเกลือได
ึ
้
ิ
ู
่
ั
ุ
ทั้งป (สำนักงานเกษตรและสหกรณจังหวัดเพชรบุรี, 2560) เกษตรกรนาเกลือจึงหันไปประกอบอาชีพอื่น เชน การทำนากง
พนักงานบริษท เปนตน อีกทั้งการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมในปจจบัน ทำใหพื้นทีทางการเกษตรถูกแทนที่ดวยสังคมเมอง ทำให
ื
ั
ุ
่
ี
ี
ี
ื
้
ี
้
่
วถชวตของผูคนเปลียนไป การทำนาเกลอไมเปนทนยม หากปลอยไวเชนน พนทนาเกลือ และภูมิปญญาตาง ๆ ทมคณคาจะคอย ๆ
ื
ุ
่
ิ
ิ
ิ
ี
่
ี
ี
่
ื
้
้
ั
ั
่
ั
ุ
ิ
ั
ี
ี
่
ั
หายไป ดงนน จงจำเปนทจะตองหาแนวทางในการพฒนาพนทนาเกลือใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจและสังคมในปจจบน โดยยง ั
ึ
ั
ั
ุ
่
สามารถคงคุณคา และเอกลักษณไวได ซงในปจจบนประเทศไทยยงมไดมีหนวยงาน หรือองคกรใดทจะดูแลหรอสงเสรมพนทภมทศ
่
ิ
ี
ิ
้
ู
ิ
ื
ั
่
ี
ื
ึ
ี
ี
ั
ิ
ั
ั
ั
วฒนธรรมนาเกลือไดอยางครอบคลุม มเพยงแผนพฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาต กฎบตรประเทศไทยวาดวยการบริหารจดการ
ี
ั
แหลงมรดกวฒนธรรม และสำนกงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตและสิงแวดลอม ทมนโยบายแบบภาพรวมเทานน
ิ
ั
ี
่
้
่
ั
ั
ั
ั
้
จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสังคมแหงชาต แผนพฒนาการเกษตร และยุทธศาสตรตาง ๆ ทรฐบาลไดจดทำขนเพอชวย
่
ึ
ื
ั
ิ
ี
่
ิ
ชาวเกษตรกรนาเกลือ ไดกำหนดเปาหมายไวชัดเจน เกี่ยวกับการพัฒนา การเพิ่มมูลคาสินคาและการบริการในพื้นที่ภูมิทัศน
ั
ิ
ึ
ี
ี
ั
ู
่
ั
่
ั
วฒนธรรมนาเกลือ ซงสอดคลองกบขอมลจากสำนักบญชประชาชาติ สำนกงานเศรษฐกจและสังคมแหงชาติ ทไดกลาวถงการสราง
ึ
ู
มูลคาใหกับสินคาหรือบริการ โดยใชความคิดสรางสรรค ซึ่งขอมูลไดระบุไววาอุตสาหกรรมสรางสรรค ไดสรางมลคาเพิ่มใหกบ
ั
เศรษฐกิจไทยสูงมากถึง 1.46 ลานลานบาท หรือคิดเปน 13% ของ GDP ของประเทศ (ป 2561) สะทอนใหเห็นวาความคิด
ี
ี
ึ
่
ู
สรางสรรคสามารถเปนฐานในการพฒนาเศรษฐกิจ และผลักดนสินคาและบริการใหมมลคาสงสุดในเวทการคาโลก ซงการพฒนาบน
ู
ั
ั
ั
ั
้
ฐานชองความคดสรางสรรคนน เปนการพฒนาโดยใชแนวคดทเรียกวา “เศรษฐกจสรางสรรค”
ั
ี
ิ
ิ
่
ิ
แนวคิดเศรษฐกิจสรางสรรค (Creative Economy) คือ การพัฒนาเศรษฐกิจบนพื้นฐานของการใชองคความร ความคด
ู
ิ
สรางสรรค และ ทรัพยสินทางปญญา ที่เชื่อมโยงกับพื้นฐานทางวัฒนธรรม การสั่งสมความรูของสังคม เทคโนโลย และนวัตกรรม
ี
ในการผลิตสินคาและบริการใหม เพื่อสรางมูลคาเพิ่มทางเศรษฐกิจ (สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม
แหงชาติ, 2554) ซึ่งปจจุบันประเทศไทยไดมีการใชแนวคิดเศรษฐกิจสรางสรรคในหลายพื้นที่ โดยสวนใหญจะอยูในพื้นท ี ่
ุ
่
ี
ุ
่
ั
ึ
ั
่
ื
้
ี
กรงเทพมหานคร ซง ไดรบความสนใจจากนกทองเทยวเปนอยางมาก และถือเปนพนททกระตนเศรษฐกิจของยานไดเปนยางดี
ี
่
ิ
ดังนั้น งานวิจัยนี้จึงจัดทำขึ้นเพื่อวิเคราะหการพัฒนาพื้นที่ภูมิทัศนวัฒนธรรมนาเกลือบนพื้นฐานแนวคิดเศรษฐกจ
สรางสรรค โดยคงไวซ่งเอกลักษณ และคุณคาของพื้นท่ โดยจะวิเคราะหความเชื่อมโยงของพ้นทีกบแนวคิดเศรษฐกิจสรางสรรควา
ึ
ื
ั
่
ี
เหมาะสมที่จะพัฒนาในดานใด และสัมพันธกับนโยบายใดบาง จึงเปนที่มาของงานวิจัย การพัฒนาพื้นที่ภูมิทัศนวัฒนธรรมนา
ิ
ื
เกลอสมทรดวยเศรษฐกจสรางสรรค กรณศกษา นาเกลอสมทร อำเภอบานแหลม จังหวดเพชรบร ี
ุ
ี
ั
ุ
ื
ึ
ุ
ั
ั
ุ
2. วตถประสงคของการวจย
ิ
เพื่อศึกษาการพัฒนาพื้นที่ภูมิทัศนวัฒนธรรมนาเกลือสมทรดวยเศรษฐกิจสรางสรรค กรณีศึกษา นาเกลือสมุทร อำเภอ
ุ
บานแหลม จงหวดเพชรบรี
ั
ุ
ั
ี
ี
่
ี
่
3. แนวคิดและทฤษฎทเกยวของ
3.1 ภมิทศนวฒนธรรม
ั
ั
ู
นยามความหมายของภูมิทศนวฒนธรรมไดถกใหคำจำกดความตาง ๆ ไวมากมาย โดยผูวจยไดยกตวอยางนยาม ดงน ้ ี
ั
ู
ั
ั
ิ
ั
ั
ิ
ั
ิ
UNESCO ไดนิยามความหมายของภูมิทัศนวัฒนธรรมไววา “ทรัพยสินทางวัฒนธรรมซึ่งแสดงถึงความผสมผสาน
เชื่อมโยงกันระหวางมนุษย และธรรมชาติ เปนพัฒนาการของสังคมมนุษยและการตั้งถิ่นฐานผานกาลเวลาภายใตอิทธิพลของ
56
