Page 132 - The 13th Graduate Integrity Conference Proceeding

the use of the Isan kitchen at present. Data and collected through direct observation, annotated
Photograph, Interview. By dividing the sample into 2 groups, Urban society group and Rural society group

total 30 houses in Ubonratchathani Province. By using content analysis of the combined information, in the
thai context against the existing ones. The results of this study will also help reveal the need for the
arrangement of Spatial patterns Kitchen in The Local contemporary house In Isan of the similar contexts.

Keywords: Isan Culture, Kitchen, Local Contemporary House, Spatial Patterns, Isan Region

1. บทนำ

ั


ิ
ครัวเปนพื้นที่ที่ใชในการประกอบอาหาร โดยรูปแบบหรือลักษณะของพื้นที่ครวจะแตกตางกันไปตามแตละทองถน
่
และวัฒนธรรมนั้น ๆ ซึ่งปจจัยสำคัญที่สงผลตอลักษณะของรูปแบบพื้นที่ครัว ไดแก รูปแบบการปรุงอาหาร ประเภทอาหาร
อปกรณในการประกอบอาหาร และความเชือในแตละวฒนธรรม
ั
่
ุ

วัฒนธรรมของคนอีสานในอดีตนั้นมีลักษณะรวมกับคนลาว อยางเชน การนับถือฮีตสิบสองคองสิบสี่ การนับถือผี
วัฒนธรรมทางภาษา รวมไปถึงรูปแบบของสถาปตยกรรม โดยเรือนของคนอีสานในอดีตจะมีลักษณะเปนเรือนยกพื้นสูงจาก
พื้นดิน โดยพื้นที่ใตถุนเรือนจะเปนที่นั่งพักผอนและเปนพื้นที่ในการเก็บอุปกรณในการประกอบอาชีพทางการเกษตร สำหรับ
่
ี
พื้นทครัวนั้นเปนพื้นที่สวนหนึ่งของเรือน แตเมื่อสังคมไทยไดมีการปรับตัวตามยุคสมัยสังคมเปลี่ยน วัฒนธรรมเปลี่ยน
เทคโนโลยีมีความกาวหนา วิถีชีวิตเดิมยอมเปลี่ยนไปในทิศทางที่ทันสมัยมากขึ้น เทคโนโลยีและสิ่งอำนวยความสะดวก
ั
สมัยใหมมีบทบาทสำคัญตอการใชชีวิตในปจจุบน เกิดการปรับตัวทางวัฒนธรรมเพื่อเขากับเทคโนโลยีสมัยใหม สงผลใหเกด
ิ
้
ั
ิ

ี
ั
ี
ู


ิ
ี
ิ
ั
ู
ิ
ี
ี

รปแบบวถชวตดงเดิมและรูปแบบวถชวตสมยใหม ไมวาจะเปนการประกอบอาชพ รปแบบของการดำเนินชีวต รปแบบบานพก
ิ
ู


อาศัย รวมไปถึงรูปแบบการใชงานครัว โดยบานพักอาศัยในปจจุบันไดมีการปรับเปลี่ยนจากรูปแบบทางประเพณีมาเปน
รูปแบบรวมสมัย ที่อาศัยวัสดุและเทคโนโลยีการกอสรางที่แตกตางไปจากเดิม ประกอบกับคานิยมหรือความพึงพอใจของ
ิ


่
ี

้
ิ
ุ
ื
้

็
ั
่
ี
ั
ี
เจาของบาน อยางไรก็ตามการรบมาของรูปแบบสถาปตยกรรมเหลานกจำเปนตองเชือมโยงกับวถีชีวตทตนคนเคย พนทครวใน
่


่
ั
่
ี
ื
บานรวมสมัยจึงเปนประเด็นทนาสนใจในการศกษาเพอทำความเขาใจ รปแบบครวดงเดิมและรปแบบครวสมยใหม 
ั
ู
ั
้
ึ
ู


ั

่
ี
้
ี
่
็
ึ

ั
่

ิ
ดงนนทำใหผูวจยเกดประเดนทตองทำความเขาใจและหาคำตอบของ “การศกษารูปแบบพืนทครวในบานพนถนรวม


ื
้
ั
ิ
ั
้
ิ
ั
ี
ั
่
สมัยในอีสาน” ภายใตบริบทจังหวัดอุบลราชธานี เปนการศึกษาเพื่อทำความเขาใจเกียวกบกิจกรรมภายในพื้นที่ครวอสานใน
ั


ื
ิ
ี
่
ื

่
บานพนถนรวมสมัย รวมถึงพฤตกรรมและรูปแบบการใชงานพนทครวทมการผสมผสานระหวางวถชวตดงเดิมและสมยใหมของ
้
ี

่
ี
ิ
ิ
้
ั
ี
้
ั
ั
ี
ิ

ั
ผูคน ตลอดจนศึกษาความเชื่อในวัฒนธรรมอีสานที่สงผลตอการใชงานพื้นที่ครว ทั้งครัวดั้งเดิมและครัวรวมสมัยรวมไปถึง
เพอใหเขาใจถงความเหมือนและแตกตางของการใชงานพนทครวในบานพนถนรวมสมยในปจจบน โดยมีคำถามหลักในการมง  ุ
ั
่
ื

้
้
ื
ื

ั
ี
่
ั
ึ
ุ

่

ิ




ั
ี
่
ี
ั
้

ทำความเขาใจตอรูปแบบพนทครวอสานในบานพนถนรวมสมัยดงตอไปน ้ ี
ื

้
ิ
่


ื

่

ี
ั
่
้
ื

ื

1.1 ความเชอในวัฒนธรรมอีสานสงผลตอการใชงานพนทครวอยางไรบาง
ี
่
่
ี
ั

้
ั

้
1.2 พฤตกรรมการใชพนทครวอสานสมัยใหมแตกตางจากการใชงานพืนทีครวดังเดิมหรือไม
ิ
ื
้

ั

ั

ู
1.3 รปแบบการใชงานพนทครวสมยใหมมีการปรับเปลียนจากเดิมอยางไร
้
่
ี
ื

่
ุ
ั
2. วตถประสงค 
ั
่
ี
่
ั
ั
ี
ื
2.1. เพอศกษาความเชอในวฒนธรรมอสานทเกยวกบพนทครวในอดีต
ื
้
่
่
ึ
ื
ี
่
ี
ึ
ื
่
ิ
ี
่
ิ
ี
้
ั
2.2 เพอศกษากจกรรมภายในพนทครวอสานในบานพนถนรวมสมย
ื
่
ั
ื


้
ั
ี
่


่
2.3. เพอศกษารปแบบพนทครวในบานพนถนรวมสมัย
ื
ื
ู
ิ
้
้
ึ
่
ื
2.4. เพอศกษาความพึงพอใจและวิธการปรบการใชงานพืนทีครวในบานพืนถินรวมสมัยตามความเชือของวัฒนธรรม
ั
่

ึ
่
้
้
่
ั
ี
่
ื
อสาน
ี
124