Page 165 - The 10th Graduate Integrity Conference Proceeding
P. 165
่
ุ
ี
ิ
ตารางที 1 แสดงการเชอมโยงวัตถประสงค แนวคด ทฤษฎ และตัวแปร
่
ื
ั
่
ุ
วตถประสงค แนวคด ทฤษฎี ตัวแปรทีได
ิ
้
่
ื
่
1. เพอศกษาการเปลยนแปลงพืนท ี ่ 1. แนวคดการเปลยนแปลงสภาพแวดลอม 1. พืนทกิจกรรมของผูใชภายในเรอนใน
้
ี
่
ี
ึ
ิ
ื
่
ี
้
กิจกรรมและผงพืนเรือนไทอสานทัง 2 ทางกายภาพ ปจจบนบางสวนเปลียนไป เชน พืนท ่ ี
้
ี
ั
้
ุ
่
ั
ั
้
ิ
่
ื
ุ
ี
่
กลมในเขตพนทเทศบาลเมืองเขมราฐ 2. แนวคดสถาปตยกรรมพืนถน ทากิจกรรมสวนตว (Private Space)
ํ
ิ
้
ํ
ั
ั
จงหวัดอบลราชธานี ไดแก 3. ทฤษฎีการวิเคราะหเปรยบเทยบผงพืน พืนททากิจกรรมกึงสวนตว (Semi-
่
้
ุ
ั
ี
ี
่
้
ี
ื
ุ
ี
่
ื
กลมเรอนเกา เชน เรอนไทอสาน ไดแก การวิเคราะหขนาดของพืนท Public Space) พืนททากิจกรรมกึง
่
ํ
ี
ี
้
่
้
่
ี
ิ
้
แบบดังเดิม โดยปรมาตรทใชในแตละประเภทของ สาธารณะ (Semi-Public Space)
ื
ุ
ั
ั
ื
่
ี
กลมเรอนวิวัฒนาการ เชน เรอน อาคาร/การวิเคราะหความสมพนธ และพืนทสาธารณะ (Public Space)
้
ึ
ื
้
้
ไทอสานประยุกต เรอนไทอีสานรวม กิจกรรมทเกิดขนในพนทตามมิตของ เปนตน
ื
ี
ิ
ี
่
่
ี
สมย เวลาและฤดูกาล/การวิเคราะห 2. ลกษณะผังพืน และโครงสรางทาง
้
ั
ั
่
่
ี
ุ
2. เพอวิเคราะหเปรยบเทียบปจจยการ โครงสรางธรรมชาตของวัสดทเปน สถาปตยกรรมบางสวนเปลียนตาม
ี
ื
ิ
ั
่
ี
ั
้
ุ
ํ
่
เปลยนแปลงพืนทกิจกรรมและผงพืน ตวกําหนดวิธีการกอสราง/การวิเคราะห เชน หลงคา วัสดทนามาใช ไดแก
ั
ี
้
ี
่
ั
่
เรือนไทอสานทัง 2 กลมในเขตพืนท ี ่ ทผานแบบแผนความสัมพันธของทวาง/ วัสดพน ผนง หลงคา เสา ประต
ี
ุ
้
ี
่
ื
้
ั
้
ู
ี
่
ั
ุ
ี
ิ
้
่
้
เทศบาลเมืองเขมราฐ จังหวัด การวิเคราะหพืนทกิจกรรม(Activity หนาตาง เฟอรนเจอร และรวเปนตน
ั
่
้
ุ
ี
ื
อบลราชธานี Analysis)/การวิเคราะหพืนทใชสอย พืนทภายในเรอนบางสวน เชน เรือน
่
ี
้
ี
(Usage Zoning)/การวิเคราะห นอน ชาน ระเบยง เรอนครว หองนา
ํ
ื
ั
้
พฤตกรรมและกิจกรรมทนาไปส ู บนใด และพืนทเก็บของเปนตน
ี
ํ
ิ
่
ั
ี
้
่
ั
การศกษาเอกลกษณของสภาพแวดลอมนน
้
ึ
ั
ทมา: ผวจย (2562)
ี
่
ั
ู
ิ
่
ี
จากการคนควาเอกสาร บทความวชาการ และการทบทวนวรรณกรรมทีเกยวของ พบวาในเขตพนทภาคอสาน
ี
ิ
่
่
ี
้
ื
ิ
ื
ี
ึ
้
้
่
ี
ิ
่
ึ
่
่
ื
ํ
่
้
ื
ื
้
มการศกษางานทางวิชาการเรอนพนถนเพมขนเรอย ๆ โดยเฉพาะการศกษาเรอนพนถนในพนทอสานตอนบนแถบลุมนาโขง
ื
ี
ิ
ื
้
ึ
ุ
่
้
ี
ื
ึ
่
ี
ิ
ื
้
ั
ั
่
ื
มการศกษาเรอนพนถนมากทีสุด เชน จงหวด เลย สกลนคร มกดาหาร นครพนม และหนองคาย สวนพนทภาคอสาน
ี
ื
ั
ตอนกลาง เชน จงหวดกาฬสินธ ขอนแกน มหาสารคาม และรอยเอ็ด จะอยในระดบกลาง และพนทภาคอสานตอนลาง
้
ี
ุ
ั
ู
่
ั
ี
ั
ี
ั
ี
ึ
ุ
ั
มการศกษาคอนขางนอยเมอเปรียบเทยบกบภมิภาคอืน เชน จงหวดนครราชสีมา และจงหวดอบลราชธานเปนตน นอกจากน ี ้
ั
่
ั
ู
่
ี
ื
ั
ิ
ิ
ั
ิ
ิ
ิ
ี
ั
ิ
ี
ยงมกลุมนกวชาการ เชน (คมกริช, 2555; จตรมณี, วนด, และอรศร, 2559; จนทนย, 2544; ชลธ, 2553; วชต และไพโรจน,
ี
ั
ี
ื
ี
2546, วโรจน ศรสุโร, 2534; สมชาย นลอาธ, 2530) ทไดมการศกษารปแบบเรอนพนถนไทอีสานเอาไว เชน เรอนไทอสาน
ู
ี
ี
ิ
ึ
ื
ิ
ี
่
ื
ิ
่
้
ิ
่
ั
ื
้
ื
ิ
ื
ี
ิ
่
้
่
เรือนไทกระเลิง เรือนไทยวน และเรือนไทแสกเปนตน ซงจดเปนรปแบบเรอนพนถนดงเดมทเชอมโยงเรือนไทอสานในเขตพนท ี ่
้
ู
ื
ึ
่
ั
ี
ื
้
ุ
ิ
่
ี
ชมชนเทศบาลเมองเขมราฐ และยังพบการรวบรวมผลงานทางวิชาการเรอนพนถนอสานและการศึกษาพลวตของรูปแบบเรอน
ื
ื
ื
ั
้
ื
ื
ื
ึ
่
ู
ี
่
ื
้
ื
ี
พนถนอสานในรปแบบอน ๆ ทสรางขนมาภายหลัง ไดแก เรอนไมทรงปนหยา เรอนรานคา เรอนประยุกตแบบผสม เรอน
ื
่
ิ
ี
่
ิ
่
ู
ื
เทศบาลทออกแบบ โดยหนวยงานราชการและเรอนรปแบบรวมสมัยของ (ธนศร และนพดล, 2559) การประยุกตเปลียนแปลง
ั
ั
ั
ี
ิ
ั
่
กลมเรือนเหลาน พบวามผลจากปจจยจากภายนอกเปนตวแปรทสาคญ เชน การพฒนาชมชนสูความเปนเมือง การปฏสัมพนธ
ั
้
ี
ุ
ุ
ํ
ี
ุ
่
ํ
ื
ู
่
ี
่
ระหวางชมชนชนบทและชมชนเมอง จนทาใหสภาพสังคมและลักษณะทอยอาศัยในชนบทเปลียนตามไปดวยนนเอง ในเขต
ุ
ั
ื
้
พนทชมชนเทศบาลเมืองเขมราฐจากการสังเกตเบองตน พบเรอนพนถนซึงสามารถจาแนกโดยการแบงกลุมเรอนได 2 กลุม
ุ
่
ื
้
ิ
ื
ื
่
ี
ํ
ื
่
้
้
แบงตามลักษณะโครงสรางได 3 ประเภทดังน
ี
ิ
ื
1. ประเภทเรอนไทอสานดังเดมหลังคาทรงปนหยา มลักษณะโครงสรางตามแบบเรือนไมภาคกลางทีนยมสราง
ี
่
้
ี
ิ
ั
ในชวงสมัยรชกาลท 5-8 โดยกลุมเจานาย ขาราชการและคหบดี ตอมาเรมไดรบความนยมแพรหลายจากกลุมชนชนกลาง
้
ิ
่
ั
ั
ี
ิ
่
่
้
ั
(ธนศร และนพดล, 2559) ลักษณะโครงสรางเปนเรือนไมยกใตถนสูงทมชวงหางระหวางเสา 3 หอง ชนบนประกอบดวย ชาน
ี
ุ
ี
ิ
ี
ี
ุ
ั
่
้
ี
(เซย) หนาบาน โถงนอนใหญ นอนเล็ก หองพระ ชาน (เซย) เรือนครว และหองนา สวนชนลางเปนใตถนโลง บางพืนทเกบฟน
็
้
้
ํ
ั
ั
เกบอปกรณการเกษตร ผงเรอนมการแบงสัดสวนพืนทปดลอมทาเปนหองมากขน และมีความซบซอนมากกวาผังเรอนไทอสาน
้
ุ
่
ื
ี
ื
็
ึ
้
ี
ี
ํ
ั
ื
่
ื
่
ึ
ุ
ั
ั
ี
รปแบบดงเดมประเภทอน โดยแตละหองมประตูเปนทางเชอมผานถงกนทกหอง
ู
ิ
้
้
ื
ื
ั
ี
ิ
่
ี
ิ
2. ประเภทเรอนไทอสานประยุกต มีลักษณะโครงสรางทมววฒนาการจากรูปแบบเรอนเกยไทอีสานดังเดมพบ 2
ี
ื
ี
ุ
ื
ลักษณะ คอ 1) เรือนประยกตหลังคาทรงเกยแบบมใตถน พบการเปลยนแปลงรูปแบบหลังคาและพนทชานแดด ฝน เปนชาน
ี
ุ
ี
่
้
่
ื
ํ
่
ิ
้
รม มการตอเตมพนทปดลอมชนบนเพอทาเปนโถงบรเวณชานเกย เนองจากปจจบนนยมปลูกสรางเรอนแบบมหลังคาคลุมเกย
ุ
ี
ิ
ื
ั
ี
ั
ิ
้
่
ื
ี
ื
่
156
