Page 23 - The 12th Graduate Integrity Conference Proceeding
P. 23
ั
ี
่
3.3 การเปลยนแปลงทางสังคมและวฒนธรรม
วิวัฒน เตมียพันธ (2557) กลาววา ในยุคปจจุบัน กระบวนทัศนทางสังคม มีการเปลี่ยนแปลงทางสังคม (Social
Change) ทุก ๆ แหงมากขึ้น จะพบวาสังคมไมเคยหยุดนิ่ง มีการเปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลา บางสังคมการเปลี่ยนแปลง เกิดผล
้
ั
่
ี
ั
่
่
่
กระทบทไดรบจากการเปลียนแปลงนันแตกตางกนไปบางทก ๆ สังคม โดยทัวไปแลวไมอาจหลีกเลียงตอการเปลียนแปลงได แตการ
่
ุ
ั
่
่
ี
ั
้
ั
ุ
ี
ทจะใหการเปลียนแปลงไมมีผลกระทบตอตวมนษยเองนน เราจะตองเขาใจอยางแมนยำในรากเหงาวฒนธรรม ทมฐานปญญาและ
ี
่
ั
ฐานคณความดีปองกนภย
ุ
ั
่
ี
ิ
ิ
่
่
่
ึ
โกวทย พวงงาม (2553) กลาววา การศกษาเรืองการเปลียนแปลงของชุมชน จำเปนอยางยงทจะตองทำความเขาใจ
ี
ในความหมายของการเปลียนแปลง และการเปลียนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม เนองจากการเปลยนแปลงบางอยางทเกดขนใน
ื
่
่
่
ี
่
ึ
้
่
ิ
ชุมชนทองถิ่นนั้น ไมเปนการเปลียนแปลงทางสังคมเสมอไป ในทางสังคมวิทยาถือวามนุษยเปนสัตวสังคม ซึ่งตองอยูอาศัยรวมกน
่
ั
ั
่
ั
ี
่
ั
ึ
ู
่
ื
่
กบผอน และมีการปะทะสังสรรคซงกนและกน การเปลียนแปลงความสัมพนธตอกนของคน คอทมาของการเปลียนแปลงทางสังคม
ั
ั
่
ื
และวัฒนธรรม
อนุวิทย เจริญศุภกุล (2528) กลาววา ไมควรพิจารณางานสถาปตยกรรมในแงรูปกายภาพที่เปนผลผลิตสุดทายแต
ื
เพียงอยางเดียว แตจะตองศึกษาถึงกระบวนการกอรูปตั้งแตตนลงมาจนถึงรูปแบบสุดทายที่ปรากฏขึ้น หรือกลาวโดยสรุปก็คอ
ั
ิ
จะตองพจารณางานสถาปตยกรรมในลักษณะของกระบวนการทางวฒนธรรมนันเอง
่
่
เห็นไดวา การเปลียนแปลงขององคประกอบทางสถาปตยกรรมมีปจจัยเกี่ยวเนื่องกับสภาพเศรษฐกิจ และ
่
การเปลียนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม อีกทั้งปจจัยจากแรงกดดันจากการพัฒนา สงผลตอการอนุรกษมรดกทางสถาปตยกรรม
ั
ในยานชุมชนเกา นำไปสูการเปลี่ยนแปลงขององคประกอบทางสถาปตยกรรม อันเนื่องมาจากความตองการของเจาของอาคาร
ึ
ี
้
และผูใชประโยชนอาคาร ซ่งการพจารณาการเปลียนแปลงทีเกดขนน จะตองพจารณาถึงการเปลียนแปลงทางสังคมและวฒนธรรม
่
ั
ิ
่
้
ิ
่
ึ
ิ
ดวย การศกษาขอมลของยานชมชนเกา จงเปนสิงสำคญตอการอนรกษทมประสิทธภาพ
ี
่
่
ั
ู
ี
ุ
ั
ุ
ึ
ึ
ิ
3.4 ขอมูลยานสามแพรง
ั
ั
การศึกษายานชุมชนเกาและอาคารในยาน เพื่อศึกษามาตรการทางกฎหมายในการอนุรกษที่มีผลบังคับใชจริงกบ
อาคารในยานชมชนเกา โดยเลือกกรณีศกษายานสามแพรง
ุ
ึ
ิ
้
3.4.1 ประวัตศาสตรยาน ยานสามแพรง ไดแก บริเวณแพรงภธร แพรงนรา และแพรงสรรพศาสตร ตั้งอยูในพืนท ี ่
ู
ิ
กรุงรัตนโกสินทรศูนยกลางประวัตศาสตรของกรุงเทพมหานคร ซึ่งลอมรอบดวยวงแหวนสามชั้น อันไดแก คลองคูเมืองเดม คลอง
ิ
้
ุ
ู
้
ี
ั
ุ
้
ั
รอบกรง และคลองผดุงกรงเกษม โดยพืนทยานสามแพรงตงอยในสวนวงแหวนชันกลางของกรุงรตนโกสินทร
่
พื้นที่กรุงรัตนโกสินทรมีความสำคัญเปนจุดเริ่มตนของการกำเนิดพระนคร ในรัชสมัยพระบาทสมเดจ
็
ั
พระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ในป พ.ศ. 2325 เปนศูนยกลางของความเจรญ เปนที่ต้งของพระบรมมหาราชวงและหนวยงาน
ั
ิ
ั
้
ี
ิ
่
้
ั
ั
ึ
ู
ั
ิ
ั
่
ราชการ ศนยกลางการศกษาและกจกรรมทางดานศลปวฒนธรรม อีกทังยงเปนทีตงยานการคาทสมพนธกับเสนทางการสัญจรและ
การเตบโตของเมือง
ิ
้
ยานสามแพรง ไดรับคำเรียกขานชอยานมาจากการเปนทางบกทางเดียวทผานจากพระนครชนในออกสูพระ
ี
ื
่
่
ั
ิ
่
ุ
ุ
นครชนนอกในชวงตนของกรงรตนโกสินทร และมีประวัตศาสตรอนยาวนานทสงผลใหเกดการเปลียนแปลงไปตามยคสมยดังตอไปน
้
ั
ี
ั
ิ
ี
่
้
ั
ั
ประวัติศาสตรยานสามแพรง สมัยรัตนโกสินทรตอนตน (รัชกาลที่ 1-3) พื้นที่ยานสามแพรงไดเปลี่ยน
ั
่
่
ื
จากพื้นทีเรือกสวนไรนา มาเปนทีต้งของวงกลมชางโรงสี กลุมวังพระราชโอรสรมคลองคูเมองเดม ตอมาพื้นทียานก็เรมพัฒนาเปน
ุ
่
ิ
ิ
่
ั
ิ
ยานอยูอาศัย สมัยรัตนโกสินทรตอนกลาง (รัชกาล 4-6) เกิดการเปลี่ยนแปลงมาก โดยยานไดเปนที่ตั้งของวังพระราชโอรสใน
์
ิ
ั
ิ
ั
พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยหว 3 พระองคไดแก วงกรมพระนราธปประพนธพงศ วงกรมหมนภูธเรศธำรงศักด และวงกรม
ู
ั
ั
่
ื
ั
หลวงสรรพศาสตรศุภกิจ ทำใหยานเปนที่อยูอาศัยของชุมชนขาราชการ และมีการตัดถนนทั้งสามแพรง สมัยรัตนโกสินทรรัชกาล
ที่ 7-ปจจุบัน ตั้งแตปพ.ศ. 2524 เปนตนมา การลดบทบาทความสำคัญของยานสามแพรงในการเปนยานการคาไดเกดขึ้นอยาง
ิ
ตอเนื่องมาโดยตลอด ทั้งจากการยายศูนยกลางเศรษฐกิจของเมือง การทยอยยายออกของหนวยงานราชการบางสวนออกไป
ั
ื
้
จากพนทกรงรตนโกสินทร (วมลรตน อสระธรรมนูญ, 2543)
ุ
่
ี
ิ
ิ
ั
ิ
ั
ุ
ี
3.4.2 ลักษณะทางสังคมและเศรษฐกิจ ชมชนสามแพรงมความสัมพนธกบสำนักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตรย
ั
มาอยางยาวนาน โดยความสัมพันธนั้นเปนความสัมพันธระหวางเจาของกรรมสิทธิ์ที่ดินและอาคารในชุมชนและผูเชา ในปจจุบน
ั
สำนักงานทรัพยสินฯไดมีการปรับขึ้นคาเชาและลดระยะเวลาการเชา ตลอดจนพัฒนาชุมชนสามแพรงใน 3 ดาน ไดแก ดาน
อสังหาริมทรัพยโดยการทาสีและปรับปรุงอาคารภายนอก โดยในป พ.ศ. 2556 สำนักงานทรัพยสินฯ ไดดำเนินการทาสีและ
ั
ปรับปรุงอาคารภายนอก ดานสังคมโดยการใหทุนการศึกษาแกเยาวชนในชุมชน ใหการสนับสนุนกิจกรรมในวันสำคญตาง ๆ และ
14
