Page 59 - The 10th Graduate Integrity Conference Proceeding

ุ

5.2 กลุมสถาปตยกรรมแบบประยกต 

ู
ี
ั
สามารถจําแนกออกเปน 4 รปแบบ ดงรายละเอยดตอไปน ี ้
ี

5.2.1 เรือนไมประยุกตแบบมเฉลียงรอบ


ู
ื
ั
่

ิ
ั


ึ
ู
1. ประวตความเปนมาของเรือน เรอนสวนใหญถกปลกสรางในชวงป พ.ศ. 2428-2455 ซงชาวตะวน-


ื
ั
ู
ื
ั
ื
ื
ตกนาเรอนแบบบงกะโลทีพฒนารปแบบมาจากเรอน “บงกลา” (Bangla) หรอ “บงกาลา” (Bangla) ของชาวพ้นเมองใน
ั
ื
่
ํ
ั


แควนเบงกอลของอินเดียในศตรวรรษท 17 มาปลูกสรางในอาณานคมของตนเอง โดยมการปรบเปลียนรายละเอยดปลีกยอย
ั
ี
ี
ี
่

ิ
่
ั
ี
ื
ี
้
่

เพอใหสอดคลองกบฝมือชางและวสดทหาไดในทองถนนน ๆ โดยมการวางผังพนทใชสอยทไมแตกตางกนมากนก

ั

ุ
ั
่
่
ี
ั
ิ

ี
่
่


ื
ั
้

(สมชาต จงสิรอารกษ, 2553: 34-35) จากการสํารวจ พบวา มเรอนรปแบบนในเมืองลําปาง จานวน 4 หลัง และเมืองแพร
ี

ั
้
ื

ํ
ี
ึ
ิ
ิ
ู
ั
ํ
จานวน 4 หลง
้
ื

ู
ี
ื
2. รปทรง เปนเรอน 2 ชน มการยกพืนเรอนลอยสูงขนไปจากระดบพนดนประมาณ 2.00 เมตร
้
ั
้
ั
ิ
้
ื
ึ
ั

่

ื
้
ํ

ื
ั
ํ
ั
ี
ั
้
ชนลางเปนผนงอฐกอรบนาหนกหรอผนงไม ใชเปนสวนสานกงานหรอหองรบประทานอาหาร เรือนบางหลังมสวนสานกงานทีม ี
ั
ั
ั

ํ

ั
ิ

ั

ึ
้
้

ี

ิ
ั
ั



ั

่
หองนรภยสรางดวยผนงกอสําหรบเกบของ สวนชนบนเปนโครงสรางไม ใชเปนทพกอาศย มระดบพนหองถงฝาเพดาน

็
ั
ั
ื
ี

ั

ู
สูง 3.00-4.00 เมตร โดยพืนเฉลยงอยในระดับเดยวกบพนสวนพกอาศย ผังพนเปนรูปสเหลียมผืนผา ดานยาวเปนดานหนาของ
ื

ั


ี

้
่
ั

ี

้
ื
่
้
ี
ั




เรอน ขนาดเรือนดานหนากวาง 12-25 เมตร (มีระยะของชวงเสา 2.60-4.00 เมตร) ยาว 15-40 เมตร (มระยะของชวงเสา
ื
ี
่

้
2.50-4.00 เมตร) ชวงกวางผนงกอรบนาหนก ขนาด 5-6 เมตร พนททงหมดคลุมดวยหลังคาทรงปนหยาหรอทรงจัว ความชน
ั
ั
ั
ํ
้
่


ั
้

ี

ั
ื
ื
ํ
ั
ุ
ั
ิ
ื

ํ
่
้



ของหลังคาประมาณ 30-40 องศา มุงดวยวสดจาพวกไมแปนเกล็ด ชายคาทงลงมาตาคลุมแดดและฝนไมใหปะทะตวเรอน

ุ
ิ

ิ
ิ

ํ
ั
ั

ํ
ื

โดยตรง ความนาสนใจ คอ หากเปนเรือนของบรษททาไมสัญชาตองกฤษจะการทาหลังคามขกลางบรเวณดานหนาเรอน สวน
ื

ี
ั
เรือนของกลมทาไมชาวเดนมารก และคณะมชชนนารอเมริกนเพรสไบทเรียนจะไมนยมทามขกลางบริเวณดานหนาเรือน
ุ
ิ
ํ
ิ
ี
ํ
ั


ุ
้
้
ึ
ั
่
ื
่

ื
ี

่
ิ
ั
3. การจดวางพนทใชสอยภายในเรอน พบวากลุมชาวตะวันตกทเขามาตงถนฐานในพืนทศกษายงคง
ั


่
้
ี
ี
ั
ั
็
ิ
ดารงวิถชวตแบบชาวตะวนตกอย วถชวตดงกลาวสงผลใหอปกรณและเฟอรนเจอรเปนตวกาหนดพนทใชสอยของเรอน เหนได 
ู
ิ
ี



ี
้

่

ั
ี
ี
ํ
ุ
ิ
ี
ิ
ื

ํ
ื
ี
จากการจดวางพนทใชสอยภายในเรอนมการแบงสัดสวนเปนออกเปนหองอยางชดเจน และมหนาทเฉพาะเจาะจงแบบ

ี
่




้
ั

ื
ั
ื
ี
่
ี

ึ
ชาวตะวนตกมากขน ไดแก หองทางาน หองนงเลน หองรบประทานอาหาร และหองเตรยมอาหาร ซงแตกตางจากเรือนไม 
ั


ึ
้

่
ี
ํ
ั
ั
่



ั
่
ื
้
ี
ั
้
้
ื
ิ
ั
้

ี
ั
ํ
้
้
ื
ํ
ี
ี

แบบดงเดม สามารถจาแนกการจัดวางพนทใชสอยภายในเรอนออกเปน 5 สวน ดงน 1) ชนลาง มการใชพนทชนลางเพอทา

่
่
ื
้



ื
ี
้
ั
่
ิ
้
ั
ั
ิ
กจกรรม โดยการกันหองเปนโถงโลงทมีระดบพนเทากบระดบพนดนภายนอก โครงสรางใชคานไมพาดชวงกวาง ผนงใชอฐกอ
ื
ิ
ั

้
ํ
ั
ั

ั
ํ
ิ
ู

รบนาหนก นยมทาประตเขา-ออก ทกดานของผนง 2) สวนพกอาศย ตงอยชนบน สามารถจาแนกออกเปน 3 รปแบบ ไดแก 
้
ั
ู

้

ั
ั
ั

ู
ํ
ุ


้

ื
้
้
ู
ั

ั
ื
้
่
ื
่
ั
แบบผงพนรปสีเหลียมผืนผา แบบผงพนสมมาตร ซาย-ขวา และแบบผังพนมีหองโถงอเนกประสงคตงอยกลางเรือน 3) เฉลียง
ู

้
ื

ื
ถอเปนเอกลกษณของเรือนรปแบบน สวนใหญมีลักษณะเปนเฉลียงรอบเรอนกวางตงแต 1.50-2.80 เมตร ม 2 รปแบบ ไดแก 
ู

ู
ั
้
ั

ี
ี


้
ิ
ุ
ั
เฉลียงแบบเปดโลง และเฉลียงแบบกนฝา ซึ่งแบบกนฝาจะทาใหเกดพนทปดลอมเปนหองโถงเฉลียงเพอกนยงโดยมกจะตดตง ั ้

้
ื
้
่
ื
ั
ี
่

ั
ํ
ิ

ั




หนาตางบานเกล็ดตลอดแนวระเบียงเพือชวยในการระบายอากาศ 4) สวนบรการ ประกอบดวย หองครัวและหองเตรียม
ิ


่
ั
ั
่
ี
้
ึ
ี
ื



อาหาร ภายในหองครวมเตาไฟสําหรับหงอาหาร และตอปลองควนขนเหนอหลังคา 5) หองใตหลังคา พบในเรือนทมโครงสราง
ี


ุ

้
ื



ี
่
ั
หลังคาแบบโครงถักไมแบบมหองใตหลังคา (Attic Trussed Rafter Roof) พนทระหวางเสากบจนทน กวางประมาณ 5 เมตร

ี
ั
ั
่

ิ
้
ั
ั
ี
้
ื


่

ู

ี




สามารถเขาไปใชงานในพนทใตหลังคาได บรเวณหนาจวทง 2 ดาน มการทําชองเปดเปนหนาตางบานค เพอเอาแสงสวางเขาสู 
ื
่
เรือนและชวยระบายอากาศ


ู
่
ี
รปท 6 รปแบบเรือนไมประยกตแบบมเฉลียงรอบ ในเมืองลําปางและเมืองแพร

ี
ู

ุ

ั

ิ
ทมา: ผูวจย (2562)
่
ี
50