Page 150 - The 12th Graduate Integrity Conference Proceeding


3.5 ปายสญลักษณ (Signage)

ั
ี
ปายสัญลักษณ (Signage) เปนสวนหนึงของระบบนำทาง (Way-Finding System) หรือระบบภาพช้ทาง (Graphic
่

ื
่
ุ
ู

่
Directional System) เพื่อทำใหมวลชนสามารถเดินทางไปสูสถานทีตาง ๆ ตามตองการ ในการจัดทำเครืองมอ เพื่อไปสจดหมาย

ไดนั้น นักออกแบบกราฟกเพื่อสภาพแวดลอมไดจำกดความหมายไดแคบลง โดยสรางเครองมือเพื่อบอกทิศทาง ระบุสถานที่ และ
่
ื
ั

บอกคำสั่ง ซึ่งเปนการใหขอมูลอยางมีระเบียบและเปนรูปธรรม และคำนึงถึงการใชงานอยางมีมาตรฐาน เรียกวา ระบบปาย
สัญลักษณ (Signage System) ระบบปายสัญลักษณที่ดีจะตองคำนึงถึงสภาพแวดลอม เพื่อทำใหเกิดประสิทธิภาพในการใชงาน
(อธวฒน จลมจฉา, 2547, หนา 10)

ิ
ั
ุ

ั
ื
หนาที่หลักของปายสัญลักษณแบงตามประโยชนใชสอยออกเปน 4 ชนิด ดังนี้ 1) บอกทิศทาง (Directional) คอ
่
ปายประเภทพื้นฐาน ไดแก ปายแผนที่ไปจนถึงปายชี้ทาง 2) ระบุชื่อ สถานที หรือสิ่งของ (Identifying) คือ ปายบอกชื่อ และ
่

ั
ื

ื
่
ี

ิ
ิ
่

ื
่
ู

ื
่


ึ

ตำแหนงของสถานทหรือสงของ ไดแก ปายชอเมอง ปายชอหอง จนถงปายเครืองดบเพลง 3) ขอมลขาวสาร (Informational) คอ

ปายเพื่อบอกขอมูลขาวสารถึงการใหรายละเอียด ถือเปนสวนตกแตงของสถานที่ ไดแก ปายบอกขอมูลของนิทรรศการและปาย
ประกาศ 4) ควบคุมหรือบงคับ (Restrictive or Prohibitive) คือ ปายเพื่อบอกขอจำกัด ขอหาม ไดแก กฎขอบังคับ ปายหามสูบ
ั
ุ
ุ



ิ
่
ึ
ั
ี
บหร จนถงปายเขตหวงหาม (สมพล กอบสขนรนดร, 2558, หนา 19)
ื
3.6 แนวคดการออกแบบเพอทกคน (Universal Design)
ิ
ุ
่
ี
่
ู
ั

ั

ศนย IDeA ทมหาวทยาลย Buffalo ไดใชหลักการออกแบบสากล 7 ประการ มาขยายเปนหลกการออกแบบเพือทก
ิ
ุ
่
ิ
ื
่

ั
ี
ุ
ี


คนเปน 8 ประการ เพอมงเนนการมีสวนรวมทางสังคม สุขภาพ และยอมรับบทบาทของบริบททางวฒนธรรมทางสังคมและวถชวต

ิ
ี
้
โดยหลักการการออกแบบเพื่อทุกคนประกอบดวยหลัก 8 ประการ ดังน 1) ทุกคนใชไดอยางเทาเทียมกัน (Equitable Use)
2) มความยืดหยุน ปรบเปลียนการใชได (Flexible Use) 3) ใชงานงาย (Simple and Intuitive Use) 4) การสือความหมายเปนท ่ ี
ี
่

่
ั


เขาใจงาย (Perceptible Information) 5) การออกแบบที่เผื่อการใชงานที่ผิดพลาดได (Tolerance for Error) 6) ใชแรงนอย
(Low Physical Effort) 7) มีขนาดและพื้นที่ที่เหมาะสมกับการเขาถึงและใชงาน (Size and Space for Approach and Use)
ี
่
8) ความเหมาะสมทางวฒนธรรม (Cultural Appropriateness) (Steinfeld and Maisel, 2012, ยอหนาท 2)
ั



ี
่
่
ี
3.7 วรรณกรรมทเกยวของ
จากการทบทวนวรรณกรรม พบวา วรรณกรรมของไทย เชน หัวขอวิจย “การออกแบบเรขศิลปปายประชาสัมพนธ 
ั
ั
เชิงสรางสรรค: กรณีศึกษาโครงการริมน้ำยานนาวา” โดยทนงจิต อิ่มสำอาง และเอื้อเอ็นดู ดิศกุล ณ อยธุยา (2562) จะใหความ
่
ึ
สนใจในการศกษาและคนควาเกียวกับปายสัญลักษณที่เปนสวนหนึ่งของระบบการคนหาทางมากกวาระบบการคนหาทางโดยตรง

และ “แนวทางการออกแบบการจัดผังพื้นสำหรับนิทรรศการ เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพในการคนหาเปาหมาย ในพิพิธภัณฑสถาน
แหงชาติ” โดย ดร.ชุมพร มูรพันธุ (2556) ที่ศึกษาในเรื่องของการจัดผังพื้นเปนหลัก ซึ่งวรรณกรรมที่เกี่ยวของกับการออกแบบ
ระบบการคนหาทางที่สอดคลองกับหลักการออกแบบ เพื่อทุกคนจะถูกพบในวรรณกรรมตางประเทศมากกวาวรรณกรรมไทย
เชน หวขอวจย “Gender Differences in Wayfinding Strategies and Anxiety About Wayfinding: A Cross-Cultural


ิ
ั
ั
Comparison” โดย Carol A. Lawton and Janos Kallai (2002) และหัวขอวิจัย “Gender and Age Differences in Using
Indoor Maps for Wayfinding in Real Environments” โดย Chengshun Wang, Yufen Chen, Shulei Zheng and Hua
ี
ี
้
Liao (2019) ที่ศึกษาในเรื่องของเพศและอายุที่ม ผลกระทบตอความสามารถในการหาเสนทาง นอกจากนงานวิจย “Wayfinding
ั
in University Settings: A Case Study of the Wayfinding Design Process at Carleton University” โดย Kehinde
ั
ี
ิ
Oyelola (2014) เปนวรรณกรรมทีเกยวของกบงานวจยชนนมากทสุด การวจยเปนการวิจยเชงคณภาพและใชวธการรวบรวมขอมล
่
ี
้

ู
ิ
้
ี
ิ
ั
ุ
่
่

ี

ิ
ิ

ั
ั
ี
ิ
่
ทแตกตางกน โดยเฉพาะอยางยงการศึกษาจะสำรวจแนวทางในวทยาเขตของมหาวิทยาลัยโดยการตรวจสอบและวิเคราะหมมมอง
ิ

ั
่
ุ

ความแตกตางของผูใชงานจริง โดยมีมหาวิทยาลัยคารลตันในออตตาวาเปนสถานที่สำหรับการสำรวจ ซึ่งสถานที่นี่ประกอบดวย
ิ

ั
ี

ึ
่

ั
ี

ี
่

่
ิ

โครงสรางเชงพนททซบซอน ผูใชปลายทางทมความหลากหลายทางวัฒนธรรม และเปาหมายเชงกลยุทธในการเปนสถาบนทเขาถง
้
่
ี
ื
ี

ไดและครอบคลุม
ดังนั้นปจจัยผังพื้นและปจจัยปายสัญลักษณ/เครื่องมือชวยหาทางจากทฤษฎีของ Weisman (จรัญญา พหลเทพ,

ึ
ี
ิ
2560, หนา 81) จงเปนปจจยทนาศกษา Kevin Lynch กลาววาสภาพแวดลอมทมการจดระเบยบทด ทำใหเกดจนตภาพไดชดเจน


ี



่
ิ
ั
ั
่
ี
ั

ึ
ี
ี
ี

่
ั

งานวจยชนนจงนำองคประกอบหลัก 5 ประเภทของจินตภาพเมืองโดย Kevin Lynch (วิมลสิทธิ หรยางกูร และคณะ, 2556, หนา
ิ
้
ิ
ึ
์

ี
้
94-96) มาประกอบการวิเคราะหปจจัยผังพื้น และใชหลักการแบงประเภทปายสัญลักษณตามประโยชนใชสอย 4 ชนิด (สมพล


ิ
กอบสขนรนดร, 2558, หนา 19) ประกอบการวเคราะหปจจยปายสัญลักษณ/เครืองมอชวยหาทาง
ุ
ั
ั

่

ื

ิ

141