Page 140 - The 13th Graduate Integrity Conference Proceeding

ุ
ความเหมือน คือพฤติกรรมของผูใหขอมูลทั้ง 2 กลุม จะใชพื้นที่ครัวเปนประจำทกวัน อยางสม่ำเสมอ เขาครัวเพื่อประกอบ
่
ู
ื
ั

ั



อาหารอยางนอย 2 ครั้งตอวน ในชวงเชาและเย็น เนื่องจากผูใหขอมลสวนใหญประกอบอาหารเอง จึงจำเปนตองเขาครวเพอ

ี
ึ
่
เตรียมและประกอบอาหาร พื้นที่ครัวจงเปนสิ่งจำเปนอยางมาก ในดานความแตกตาง คือ พฤติกรรมการใชพื้นทครัวอีสาน
สมัยใหม จะแบงพื้นที่ภายในครัวชัดเจนและเปนสัดสวนมากกวา ประกอบดวย สวนการเตรียมอาหาร สวนประกอบอาหาร

รวมไปถงสวนรบประทานอาหาร สวนใหญจะอยูภายในพนทเดียวกน หรือพนทใกลกน โดยมีครัวเดยวในการประกอบอาหาร
่
ั
ั
ี

ื
ื
้
่
ี
้
ึ
ี
ั


ั

ึ

ั



ึ


่
ซงเปนครวภายในบานและไมมีครวสำหรับเตาถาน จงไมตอบสนองตอพฤติกรรมและการใชงานมากนัก เปนเหตุใหเกดการตอ

ิ
เติมหรือปรับเปลี่ยนเพื่อใหเหมาะสมกับพฤติกรรมและการใชงานมากขึ้น ภายในครัวสมัยใหมมีอุปกรณที่ทันสมัย เชน

้
ู
ั
่
ไมโครเวฟ เครืองดดควน เตาแกส เตาไฟฟา เครืองอำนวยความสะดวกตาง ๆน ทำใหลดระยะเวลาในการประกอบอาหารให
ี

่
ิ
่
้
ี

้
ุ
ั
ึ
ื
ึ

เร็วขน เพอตอบสนองตอชวตในปจจบน รวมไปถงการสนทนาพดคยกันในชวงเวลาประกอบอาหารก็รวดเร็วและสันลงตามไป
ุ
ู


ึ
่
ั
ดวย ซงอาจจะไมเกดปฏสัมพนธของผูคนมากนก


ั
ิ
ิ

ั
ิ

ั
ั
ิ
ผลการศึกษานพบวาสอดคลองกบงานวจย (รงสฤษฎ เชยรวชย, 2553) ไดอธบายวา การประกอบอาหารแตละ
ี


ิ
ี
ั
้

มื้อของสังคมเมืองปจจุบันจะเนนไปในทางประกอบอาหารอยางงาย ๆ เนื่องจากใชชีวิตของคนในสังคมปจจุบันมกจะอยูขาง
ั

ึ
นอกบานเปนสวนใหญ พฤติกรรมหรือกิจกรรมที่เกิดขึ้นในครัวจงลดนอยลงการประกอบอาหารจึงเนนการประกอบอาหารท ่ ี


งายและรวดเร็วเปนสวนใหญ 

้

่

ั
รปท 5.2 แสดงพืนทครวสมัยใหมในบานพ้นถินรวมสมัย
ู
ี

ื
ี
่
่
ี
่
ิ
ั
ทมา: ผูวจย (2564)



ซึ่งแตกตางไปจาก พฤติกรรมการใชพื้นที่ครัวดั้งเดิม โดยพื้นที่ภายในครวไมไดแยกกันอยางชัดเจน สำหรับเตรยม
ี
ั
อาหาร ประกอบอาหาร หรือรับประทานอาหาร ซึ่งไมไดแยกกันชัดเจนไมเปนสัดเปนสวนเทาครัวสมัยใหม แตตอบสนองตอ
ื

ั
ื
ั
่
พฤติกรรมมากกวา ไมวาจะเปนครวในบานหรอครวนอกบาน การเปนพ้นที่เปดโลง นอกจากตามความเชอแลว ยังตอบสนอง
ื
ตอความตองการทำใหเวลาประกอบอาหารอากาศถายเทไดสะดวกและทำใหเกิดพฤติกรรม เชน การพูดคุยสนทนากันของ
ุ



ผูคนในบาน รวมไปถงตอบสนองตอพฤติกรรมการประกอบอาหาร เชน การทำบญ ตามประเพณีตาง ๆ มการประกอบอาหาร

ี
ึ


ั
ั

ื
ั


้
รวมกนของผูคนหรอการปฏิสัมพนธกนระหวางเครือญาต โดยพืนทีประกอบอาหารจะอยูแยกหางออกไปพอสมควร หรืออาจะ
ิ
่
ั
้



ั
ั
ื


้
่
ี
่
ี
ี
ั
ี
่
่
ื
้
เปนพนททใหญมาก บางบานจะใชพนทรบแขกเปนพนทรบประทานอาหารดวย และสวนใหญจะมีทงครวในบานและครัวนอก

้
ื

ั
่
บาน ทั้งนี้มีครวนอกเพือรองรบสำหรบครวเตาถานทีเวลาประกอบอาหารจะสงทั้งกลิ่นและควันรบกวนภายในบาน ในการใช 
่
ั
ั
ั
เตาถานของผูใหขอมูลโดยสวนใหญจะประกอบอาหารเองที่บาน จำเปนตองนึ่งขาวเหนียวทุกวันโดยใชเตาถาน ซึ่งเปนหัวใจ
หลักในการประกอบอาหารของชาวอีสาน อุปกรณการทำครัวเนนการใชแรงงานคน ใชเวลาในการปรุงและประกอบอาหาร
เชนการตำดวยครก มากกวาการปนดวยเคร่องปน ไมเนนความสะดวกรวดเรว โดยมีประเภทอาหารที่หลายหลายตามแตละ

ื
็
บาน แตเกือบทุกบานตองมคอ อาหารประเภทนึง ลวก ตำ ยาง ซึ่งทั้งหมดทีกลาวมาเปนวิถีชีวต พฤติกรรมและกิจกรรมของ
ื
ี
่
่

ิ

ี
ชาวอสาน
132